w jakiej mierze
  • afektonimy
    1.01.2012
    1.01.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące afektonimów – jaka jest geneza tego słowa, od jak dawna funkcjonuje w języku polskim i dlaczego tak trudno znaleźć je w słownikach? Rozumiem, że pierwszy człon pochodzi od słowa afekt, ale bardziej kojarzy się mi to z negatywnymi emocjami (por. zabójstwo w afekcie), a nie z „czułymi słówkami”. Dlaczego takie „miłe” słówko brzmi tak groźnie?
    Pozdrawiam całą Redakcję i życzę wszystkiego najlepszego w Nowym Roku,
    Agnieszka
  • Byłem na Papieżu…
    8.03.2002
    8.03.2002
    Szanowni i Ukochani Profesorowie!
    Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
    Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
    Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
    Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.

    Marek Przepiórka
  • daty
    21.03.2003
    21.03.2003
    Jaka jest poprawna pisownia daty: dzień–miesiąc–rok czy rok–miesiąc–dzień? Jaka jest podstawa prawna (nie znalazłam nic na ten temat w ustawie o języku polskim).
  • Jednostki typografii cyfrowej
    24.05.2018
    24.05.2018
    Dzień dobry,
    zastanawiam się w jaki sposób poprawnie zapisać jednostkę piksel, aby móc ją używać wraz z wartościami? Wydaje się, że w internecie najbardziej powszechną formą zapisu jest px. Czy można zapisać tę jednostkę czy skrót jako pt – od punkt? Nie wydaje mi się, że są jakieś zasady normujące ten zapis?
    Dziękuję!
    Pozdrawiam,
    Daniel
  • lb, lbs
    25.02.2009
    25.02.2009
    Szanowni Eksperci,
    przy podawaniu wagi produktów spotykam często oznaczenia podane w funtach: lbs, lb, LBS i LB. Jaka jest prawidłowa pisownia: lbs czy lb? Czy wielkie/małe litery mają tu znaczenie?
    Dziękuję i pozdrawiam.
    J.
  • Moduł
    26.11.2016
    26.11.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie historia słowa moduł, które ma wiele znaczeń zarówno w języku naturalnym, jak i w matematyce. Czy wzięło się ono od słowa modus? W jaki sposób wkroczyło do polszczyzny i tak skutecznie rozszerzyło swój zakres znaczeniowy?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • problemy z zakresu typografii
    7.02.2011
    7.02.2011
    Szanowni Państwo, uprzejmie proszę o poradę:
    1. Jaka jest prawidłowa polska nazwa (oraz jej odmiana w l. poj. i mn.) podstawowej jednostki miary anglosaskiego systemu miar typograficznych: pica, pajk czy pajka? Czy w sformułowaniu jednostki miary systemu Pica prawidłowo użyto wielkiej litery?
    2. Czy prawidłowe jest używanie terminu typometria na oznaczenie systemów miar stosowanych w typografii, poligrafii, redakcji technicznej itp.?
    Filip
  • przydomki władców
    7.05.2008
    7.05.2008
    Chciałbym zapytać, w jaki sposób pisze się przydomki władców, które pochodzą od nazw geograficznych – wielką czy może małą literą? Przykład: Kazimierz I Kujawski czy Kazimierz I kujawski? Niektórzy sądzą (w Wikipedii), że w literaturze historycznej określenia tego typu pisze się z małej litery, ponieważ nie są to przydomki, tylko przymiotniki określające ziemie nad których panowali władcy. Chciałbym rozwiązać ten problem, aby poziom poprawności językowej Wikipedii był jak najwyższy.
  • ani pole, ani dwór
    28.12.2013
    28.12.2013
    W jaki sposób, omijając kwestię preferencji regionalnych (dwór vs pole), można w miarę naturalnie wyrazić to, że ktoś wychodzi na zewnątrz? Wychodzenie z domu odpada, bo piszę o ludziach, którzy rezydują w pałacach.
    Łączę wyrazy szacunku
    D.
  • BTS, ale build to suit (built to suit)
    18.02.2019
    18.02.2019
    Szanowni Państwo,
    w publikacjach branżowych na temat rynku magazynowego pojawia się określenie build to suit jako rodzaj magazynu budowanego przez deweloperów na zamówienie klientów. W publikacjach prasowych nazwa pojawia się pisana zarówno dużą, jak i małą literą. Jaka jest poprawna pisownia?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego